In een reeks gebeurtenissen die meer weghebben van een horrorfilm dan van de realiteit, worden zeiljachten langs de Atlantische kust van Spanje en Portugal steeds vaker het doelwit van orka-aanvallen. Deze kolossale zeezoogdieren, normaal bekend om hun intelligentie en speelse houding, vertonen plotseling gewelddadig gedrag door boten te rammen en ernstige schade toe te brengen.
De afgelopen jaren hebben zeiljachten voor de kust van Spanje en Portugal te maken gehad met ongeziene confrontaties met orka’s. Een bijzonder angstaanjagend incident, beschreven in Newsweek, betrof een zeiljacht dat herhaaldelijk werd geramd door een groep van deze machtige wezens in de Straat van Gibraltar. De aanval voelde als “een bulldozer die het jacht keer op keer raakte” volgens een ooggetuige, wat leidde tot aanzienlijke schade aan de boot en het verlies van het roer waardoor het jacht onbestuurbaar werd.
Volgens een recent rapport in Spanje Vandaag escaleerde de situatie nog verder met het zinken van een boot na een aanval door orka’s voor de kust van Cadiz begin mei. De bemanning kon gelukkig gered worden, maar de angst en onzekerheid onder zeilers neemt toe.
Zeilers zijn geschokt en bezorgd door deze onverwachte interacties. Er is groeiende onrust, maar ook een verlangen naar begrip en bewustzijn. In reactie op deze reeks incidenten heeft The Cruising Association (CA) een reeks richtlijnen uitgegeven voor zeilers die deze wateren bevaren. Deze aanbevelingen zijn bedoeld om zowel de zeilers als de orka’s te beschermen.
De vraag blijft: waarom deze plotselinge gedragsverandering bij deze majestueuze, maar opeens angstaanjagende dieren?
Wetenschappers zijn druk in de weer om dit mysterie te ontrafelen. De theorieën variëren van stress door overbevissing tot mogelijke verstoringen door militaire sonar. Het blijft echter speculeren want er is nog steeds geen sluitend bewijs voor dit gedrag gevonden.
De Gibraltar-orka’s
Volgens een artikel van The Cruising Association (CA) zou het om een specifieke groep orka’s kunnen gaan, bekend als de ‘Gibraltar-orka’s’. Deze bijzondere groep, bestaande uit slechts twee volwassen vrouwtjes en twee jonge mannetjes, wordt al een tijdje nauwlettend in de gaten gehouden door wetenschappers.
De Atlantic Orca-GTOA Working Group, die zich bezighoudt met het behoud en beheer van de Iberische orka, een unieke subpopulatie van orka’s die leeft in het noordoosten van de Atlantische Oceaan, werkt samen met verschillende instellingen om actuele informatie te verstrekken over hun ecobiologie, interacties met vissersboten en recente interacties met plezierjachten. Het is hun doel om de bescherming van deze dieren te waarborgen en tegelijkertijd de veiligheid van de zeilers te verzekeren.
Het is belangrijk om te onthouden dat orka’s zeer intelligente, sociale dieren zijn, die in complexe groepen leven, bekend als pods (een pod is een groep nauw verwante matrilijnen die waarschijnlijk een gemeenschappelijke moederlijke voorouder delen en bestaat uit moeders, dochters, zusters, neven en nichten en hun kinderen. Pods reizen vaak samen). Ze hebben hun eigen cultuur, inclusief unieke manieren van jagen en communiceren. Hoewel we nog niet precies weten waarom deze specifieke groep orka’s agressief gedrag vertoont, is het duidelijk dat ze reageren op een of andere vorm van stress of verstoring in hun omgeving.
Hoe om te gaan met een Orka-aanval: Tips voor Zeilers
Geconfronteerd met het onbekende en het onvoorspelbare gedrag van deze dieren, is het essentieel voor zeilers om te weten hoe ze op een verantwoorde en veilige manier kunnen reageren. Hier volgen enkele nuttige tips:
- Blijf kalm en gedraag je rustig: Hoewel een ontmoeting met orka’s angstaanjagend kan zijn, is het belangrijk om kalm te blijven. Plotselinge bewegingen of geluiden kunnen de dieren verder verontrusten.
- Minimaliseer geluid en beweging: Orka’s zijn uiterst gevoelig voor geluid en trillingen. Het is daarom raadzaam om de motor uit te zetten en stil te blijven liggen totdat de dieren vertrekken.
- Houd afstand: Probeer, indien mogelijk, afstand te houden van de dieren. Orka’s zijn nieuwsgierig van aard en kunnen het als uitnodiging zien om dichterbij te komen als je probeert weg te varen.
- Volg de aanbevelingen van experts: Neem contact op met lokale autoriteiten of maritieme diensten voor advies en hulp. Zij kunnen je voorzien van de meest actuele informatie en aanbevelingen.
- Doe melding van incidenten: Het is belangrijk om incidenten met orka’s te melden aan de relevante autoriteiten. Deze gegevens kunnen wetenschappers helpen om de situatie beter te begrijpen en passende maatregelen te nemen.
- Koppel de automatische piloot los om schade te voorkomen en laat het stuurwiel of de helmstok vrij draaien. Houd uw handen uit de buurt van het stuurwiel of de helmstok om letsel te voorkomen;
- De boot stoppen, de motor afzetten en de zeilen strijken.
- Recente info: Probeer om langzaam achteruit te varen indien dit onder veilige omstandigheden mogelijk is.
- Neem contact op met de autoriteiten via VHF 16 of telefonisch via 112.
- Blijf laag tegen het dek om de orka’s niet te triggeren.
- Houd u stevig vast bij het bewegen van de boot om letsel te voorkomen als de boot geramd wordt.
- Maak foto’s of videobeelden terwijl u zich gedeisd houdt. Noteer de locatiecoördinaten en het tijdstip van de interactie, samen met alle andere relevante details zoals het gedrag van de orka’s voor toekomstige rapportage.Nadat de interactie is beëindigd, wacht u enkele minuten om de orka’s de kans te geven zich uit het gebied te verwijderen voordat u opnieuw vertrekt.Dit protocol wordt in het oog gehouden en zo nodig bijgewerkt.De “omkeeractie” werd onlangs aan deze lijst toegevoegd omdat uit enkele rapporten die door de CA en op sociale media zijn ontvangen, blijkt dat achteruit varen de interacties lijken te hebben gestopt maar deze actie is nog niet bewezen. Hoewel de Portugese autoriteiten de actie hebben goedgekeurd, wacht de Cruising Association nog op een reactie en op het overleg met de Spaanse autoriteiten, die eerder hebben geadviseerd dat het gebruik van een motor en een schroef volgens de Spaanse wetgeving verboden is.De wetenschappers van GTOA zijn echter van mening dat het stoppen van de boot de belangstelling van de orka’s vermindert en dat het langzaam en gestaag inschakelen van de achteruitversnelling gedurende enkele minuten de intelligente en beweeglijke walvisachtigen in staat zou stellen hun routine te doorbreken en uit de buurt van de schroef te blijven (2-3 knopen is effectief gebleken). Indien de interactie aanhoudt, kan van deze maatregel worden afgezien, aangezien de GTOA verklaart dat de gemiddelde duur van een interactie bij het niet volgen van het protocol 30-40 minuten bedraagt, ongeacht de omstandigheden.Omkeren op hoge snelheid met onregelmatige richtingsveranderingen in aanwezigheid van orka’s zal waarschijnlijk niet legaal worden geacht door de bevoegde autoriteiten, en een dergelijke krachtige actie lijkt niet aangewezen om een interactie te beëindigen.
Het is duidelijk dat er nog veel te leren en te begrijpen valt over deze onverwachte en zorgwekkende interacties tussen orka’s en zeiljachten.Het is momenteel nog onzeker of deze interacties beschouwd moeten worden als aanvallen, of dat ze eerder deel uitmaken van speels gedrag. Ondertussen is het essentieel voor zeilers om zich bewust te zijn van de situatie, zich goed voor te bereiden en voorzichtig te zijn bij het navigeren in deze wateren. Het welzijn van de orka’s en de veiligheid van de zeilers hangen immers van elkaar af.
Rapporteren kan hier.
De laatste richtlijnen vind je hier.
Gerelateerde video’s:
NOS jeugdjournaal (2021)
{“preview_thumbnail”:”/sites/clubracer.be/files/styles/video_embed_wysiwyg_preview/public/video_thumbnails/T6wAX02mGnQ.jpg?itok=o9CkpBBF”,”video_url”:”https://www.youtube.com/watch?v=T6wAX02mGnQ”,”settings”:{“responsive”:1,”width”:”854″,”height”:”480″,”autoplay”:0},”settings_summary”:[“Ingesloten video (Responsive).”]}
Orca the killer whale (1977)
{“preview_thumbnail”:”/sites/clubracer.be/files/styles/video_embed_wysiwyg_preview/public/video_thumbnails/Pvk6CqXiIv8.jpg?itok=FgKNIadm”,”video_url”:”https://www.youtube.com/watch?v=Pvk6CqXiIv8″,”settings”:{“responsive”:1,”width”:”854″,”height”:”480″,”autoplay”:0},”settings_summary”:[“Ingesloten video (Responsive).”]}
Bronnen
theca.org.uk/orcas
orcaiberica.org
spanjevandaag.com/06/05/2023/boot-gezonken-na-aanval-door-orkas-voor-de-kust-van-cadiz
newsweek.com/orca-attack-repeatedly-slammed-1798656
yachtingworld.com/news/why-have-orcas-been-attacking-yachts-a-puzzling-mystery-143953
maritime-executive.com/article/sailboat-attacked-and-disabled-by-orcas-in-strait-of-gibraltar
newsfulonline.com/news-orcas-gang-attack-boat-atlantic
