De psychologie voor en tijdens het wedstrijdzeilen speelt een aanzienlijke rol om wedstrijden te winnen. Leer hier hoe je tegenstanders voor de wedstrijd al min of meer op een achterstand kan zetten of zich in een situatie plaatsen waardoor ze onbewust voor zichzelf al toegeven dat ze het niet van je kunnen winnen.
Je zet ze in feite mentaal al op een achterstand voordat er nog een startschot is gevallen. Er zijn een aantal manieren om dit te bereiken en het beste is om een combinatie van al deze manieren toe te passen.
Psychologie voor de wedstrijd
Het begint al bij het naar de wedstrijd toegaan. Zorg dat je er het eerst bent zodat jouw boot al opgetuigd is voordat je concurrenten opdagen.
Breng hem het weekend of de dag tevoren of als het een buitenlandse serie betreft, ga er dan een paar dagen eerder heen. Jouw auto met zeilen en andere spullen staat op het beste plaatsje vlak bij de steiger waaraan je boot ligt.
Als je concurrenten de ochtend van de wedstrijd zwetend en sjouwend aankomen en eventueel nog op hun beurt in de rij voor de kraan moeten wachten, zit jij relaxed met een kop koffie op het terras van het clubhuis. Je kunt op je gemak het programma nog eens bestuderen en zij moeten zich haasten om hun boot op tijd klaar te krijgen voor de start.
Onwillekeurig gaan zij in de stress en bedenken dat jij het toch maar weer goed voor elkaar hebt en zij niet. Ze voelen zich nu al min of meer in het nadeel. Natuurlijk ga je een anderhalf uur voor de start al naar buiten om de juiste zeilkeuze te bepalen en de windshifts te verkennen.
Zij zijn nog aan het optuigen en moeten straks vlak voor de start eventueel nog zeil wisselen. Laat staan dat ze er aan toe komen om het eerste kruisrak vast te verkennen.
Zij zien jou naar buiten gaan en beseffen onbewust dat ze al in het nadeel zijn. Dat werkt deprimerend voor ze en wakkert de stress aan. En hoe groter de stress,….hoe groter de kans op fouten.
Psychologie bij uitstel
Zorg er met licht weer altijd voor een paar boeken, een spel kaarten of iets dergelijks bij je te hebben. Ook een thermoskan koffie is zinnig. Krijg je namelijk uitstel dan heb je wat te doen en kun je je ontspannen.
Je tegenstanders die niets te doen hebben vervelen zich en gaan zich zitten ergeren. Hadden zij ook maar zo iets meegenomen. Maar zij hebben er weer niet aan gedacht en jij wel. Bij je tegenstanders wekt dit al gauw de gedachte; “zie je wel, hij of zij heeft het weer voor elkaar”. En dat ligt nog maar een heel klein stapje af van de gedachte: ,”hij of zij is toch beter”.
De boot
Het schilderen of bestickering van de boot is ook erg belangrijk. Sommige zeiljachten kunnen er echt snel dan wel agressief uit zien. Het voordeel hiervan is dat de mindere goden er dan meestal ook van uit gaan dat een dergelijk zeiljacht sneller is en dat de bemanning wel beter zal kunnen zeilen.
Een hoop mensen laten zich hierdoor intimideren en blijven bij de start of tijdens het ronden van merktekens wat uit de buurt zodat het racy beschilderde jacht meer de ruimte krijgt.
Ook wordt een kreet omtrent de uitleg van een voorrangsregel van een van de opvarenden eerder als waarheid aangenomen. Nu kun je stellen “ach wat, allemaal onzin”. Maar diezelfde onzin zie je in het dagelijks leven ook. Als de bestuurder van een dikke BMW of Porsche op het linker baanvak met zijn lichten knippert gaan de auto’s voor hem naar rechts. Als de bestuurder van een Suzuki Swift of Renault Twingo hetzelfde probeert heeft hij of zij pech gehad. De auto’s voor hem gaan… inderdaad, niet naar rechts.
De kleding
Het effect wordt nog aanzienlijk versterkt indien de voltallige bemanning in dezelfde goed uitziende zeilpakken is gestoken. Het wordt dan duidelijk een professioneel team met een snelle racer naar buiten toe.
In de gedachten van de andere deelnemers vormt zich automatisch al een excuus. Dat zijn profs en daar kun je als amateur nooit tegenop. Zij leggen zich bij voorbaat al neer bij hun verlies.
Aan boord van bovengenoemde “racer” werkt het andersom. De eenheid in de zeilpakken werkt als een uniform. De bemanning voelt zich lid van een team en gaat er extra energiek tegenaan. De zwakkere leden van de bemanning worden door hun uniform meegesleept. Zij horen er bij, zij zullen ook wel eens laten zien dat zij hun mannetje staan en groeien op deze manier vaak boven zichzelf uit, waardoor de resultaten van het team verbeterd worden.
Ik denk dat er al genoeg geschreven is wat er gebeurt als je een groepje mensen een uniform aantrekt. En vaak was dat verre van positief. Maar in het wedstrijdzeilen kan het wel positief werken.
Het effect van iemand in uniform op iemand zonder uniform is ook bekend. Met een uniform aan is iemand een autoriteit, zonder uniform is dezelfde persoon vaak nergens. Ook aan de wal werkt een eenheid in kleding, het zogenaamde ,”crew-uniform”. Laat de bemanning een polo of een jas dragen met daarop de naam en het zeilnummer van het betreffende zeiljacht gedrukt of geborduurd.
Naar buiten toe komt dit over als een eenheid, een team. Voor de bemanning zelf is dit ook een bevestiging dat zij er bij horen, het is een prikkel om zich als onderdeel van het team op een positieve wijze waar te maken.
Kom als team naar buiten
Ook dit geeft je een voorsprong ten opzichte van je concurrenten. Wat er ook fout gaat aan boord, het blijft binnen het team!
Wat denk je van het bemanningslid dat ’s avonds na afloop van de wedstrijd in de kroeg zit te vertellen hoe stom die voordekker van hen het tijdens de gijp op het voordek had geregeld, of wat een blunder die stuurman van hem tijdens het ronden van de boei wel had begaan. Dat is niet slim! Het sterkt de tegenstander alleen maar in zijn overtuiging dat hij eigenlijk net zo goed, zo niet beter is omdat die ander ook stomme fouten maakt en misschien nog wel stommere dan hij. Als hij bovendien slim is, is dit een ideaal moment om tweedracht te zaaien binnen het andere team.
Als er iets niet goed is gegaan tijdens de wedstrijd, bespreek dat dan direct na afloop van de wedstrijd met het eigen team. Het gaat er dan niet om wie de schuldige was, dat is totaal onbelangrijk. Het gaat erom hoe een dergelijke fout in de toekomst kan worden voorkomen. Begin er een gewoonte van te maken om als er door iemand aan boord een fout werd gemaakt waardoor de wedstrijd is verloren te zeggen: ,”We hebben een fout gemaakt”. Treedt naar buiten als een team. Juist op de momenten dat het iets minder gaat is dit belangrijk.
Het optische
Naast de boot een bepaald racy uiterlijk te geven kun je nog meer doen om je tegenstander in verwarring te brengen door hem in de positie van de underdog te brengen. Een waterlijn een paar centimeter hoger aanbrengen geeft al gauw het idee dat de boot hoger op het water ligt. Dus lichter is!
Een spinnaker in een egale kleur met een paar dunne contrasterende horizontale banen lijkt al gauw een stuk breder. In de mode en binnenhuis architectuur wordt dit allang toegepast. Kleed iemand die wat gezet is nooit in kleding met horizontale strepen want dan lijkt hij alleen maar dikker. Maar het is prima als de concurrentie denkt dat jouw spinnaker breder is. Het geeft hen bij voorbaat het idee dat ze jou voor de wind toch niet kunnen houden.
Psychologie tijdens de wedstrijd
Als je hoger loopt dan je tegenstander, draai dan in het kruisrak recht achter hem. Hij kan het verschil in hoogte direct waarnemen. Dat je langzamer gaat is voor hem als je recht achter hem ligt niet waar te nemen. Hij wordt er meestal knap zenuwachtig van en gaat slechter sturen.
Loop je daarentegen lager en harder, draai dan recht onder hem. Hij ziet wel dat je onder hem naar voren schuift, maar dat je lager loopt is voor hem ontzettend moeilijk waar te nemen. Het resultaat is weer hetzelfde.
Zo kun je dit onderwerp nog veel verder uitdiepen, waarbij iedereen maar zelf moet invullen wat voor hem of haar van toepassing is. Maar dat het werkt daar ben ik van overtuigd. En naarmate je verder in de top zeilt wordt dit steeds belangrijker. Goede spullen hebben ze dan allemaal. Het overstag gaan, gijpen en andere manoeuvres zijn een routinezaak geworden. Maar stress, psychologie en een mentaal overwicht worden dan de factoren die het onderscheid tussen winnen of verliezen vormen.
Leren wedstrijdzeilen
- Hoe win je zeilwedstrijden?
- Hoe maak je een goede start?
- Het kruisrak
- Het voordewindse rak
- Merktekens ronden
- Regels wedstrijdzeilen
- Protesteren en protest indienen
- Psychologie tijdens het wedstrijdzeilen
- Trainen om zeilwedstrijden te winnen
- Bemanning of zeilteam?
- De ideale cruiser-racer zeilboot of wedstijd zeiljacht kopen
- Voorbereiding en organisatie
- Voeding en zeilkleding tijdens zeilwedstrijden
Administratie tijdens het wedstrijdzeilen
Auteur “Leren wedstrijdzeilen” hoofdstukken en pagina’s: Fred Imhoff