Een goede bemanning aan boord is onontbeerlijk als je resultaten wil boeken tijdens zeilwedstrijden. Daar kunnen we het snel over eens zijn. Een goede volgorde is dan ook eerst een goed zeilteam maken en dan in overleg met hen een boot aanschaffen.
Meestal is de volgorde omgekeerd. De reden hiervoor kan zijn dat de eigenaar van een toerjacht na verloop van tijd besluit om ook eens een wedstrijdje te gaan zeilen. Dat bevalt en hij besluit meer wedstrijden te gaan zeilen.
In bovenstaand geval is het logisch dat de eigenaar pas langere tijd na de aanschaf van de boot een wedstrijdbemanning bij elkaar zoekt en daar is niet mis mee, gewoon een logisch gevolg van de omstandigheden.
Het gebeurt ook nog maar al te vaak dat iemand het enthousiaste plan heeft opgevat te gaan wedstrijdzeilen op hoog niveau en op de volgende manier te werk gaat:
Er wordt contact opgenomen met een ontwerper. Vervolgens wordt de boot besteld bij deze ontwerper of jachtwerf. De zeilen worden besteld en het wedstrijdprogramma uitgestippeld. Op dat moment, terwijl het laatste beslag gemonteerd en de dag van de tewaterlating vastgesteld wordt, bekruipt onze eigenaar in spe het gevoel dat hij iets vergeten is. Inderdaad de bemanning is nog niet rond. Vrienden en bekenden worden gebeld en of zij anders misschien iemand kennen die misschien weer iemand anders kent die….
Kortom in de haast wordt een bemanning samengesteld, waarbij het zelden voorkomt dat iedereen voor het gehele wedstrijdprogramma beschikbaar is en waarbij de taken moeten worden verdeeld zonder dat er met ieders specialiteiten rekening gehouden kan worden. Ook is het niet meer mogelijk met de bemanning de keuze van de zeilen en het dekplan te bespreken. Helaas wordt er op deze manier nogal dikwijls geld en potentieel resultaat verspild.
Bemanning of zeilteam?
De tijd is voorbij dat je met enige kans op succes aan een grotere wedstrijd deel kunt nemen met een aantal vrienden en bekenden die je de avond tevoren opbelt. Het moderne wedstrijdzeilen is een echte teamsport geworden waarbij je zoals het woord al zegt een echt “zeilteam” nodig hebt en niet zoals het vroeger wel genoemd werd een stuurman met bemanning.
Om een echt team bij elkaar te krijgen en te houden komt het een en ander bij kijken. Ten eerste moeten de mensen bij elkaar passen, hetzelfde enthousiasme hebben en er allemaal het nodige qua tijd en inzet voor over hebben.
Aan mensen met minder ervaring, maar met veel enthousiasme en inzet, heb je meer dan aan mensen met veel ervaring die niet echt gemotiveerd zijn.
Let er op dat de mensen bij elkaar passen want vaak trek je langere tijd met elkaar op.
Wat zijn hun andere hobby’s? Hoe reageren ze in een panieksituatie? Als de resultaten eens slecht zijn hoe reageert men dan?
Als het goed gaat heeft iedereen het naar zijn zin, dat is niet zo moeilijk. Maar als het slecht gaat motiveren ze elkaar dan juist?
Ook moet je voor een langere periode met elkaar afspraken maken en gezamenlijk reeds in het najaar het wedstrijdprogramma voor het volgende seizoen vaststellen. Dan kan er nog aan alle kanten geschoven worden met vakanties en (extra) vrije dagen.
Realiseer je ook dat steun van het thuisfront heel belangrijk is. Een bemanningslid wiens partner het er niet mee eens is dat hij of zij zoveel weg is geeft problemen. Of hij of zij geeft er na verloop van enige tijd de brui aan waardoor het team twee handen te kort komt. Of je zit met een bemanningslid dat niet voor de volle honderd procent functioneert. Te laat komen en snel weg na afloop is niet bepaald gezellig en motiverend voor een team.
Verantwoordelijkheid dragen
Een bemanning die na de laatste wedstrijd van het seizoen afscheid van elkaar neemt en elkaar pas bij de eerste wedstrijd van het nieuwe seizoen weer ontmoet functioneert niet goed.
Iedereen moet mee de verantwoordelijkheid dragen. Dat wil zeggen er moet gezamenlijk overlegd kunnen worden wat voor nieuwe zeilen er moeten komen, wat er aan de boot moet gebeuren en nog veel meer. Dan kunnen ook meteen de taken verdeeld worden. Wie is waar verantwoordelijk voor? Wie regelt de zeilen, wie verandert dat beslag, wie doet de inschrijvingen enz.
Verdeel ook de taken tijdens het seizoen, geef iedereen een bepaalde verantwoordelijkheid met betrekking tot voorbereiding, wal organisatie, materiaalcontrole en nog vele andere dingen. Idem dito op financieel gebied. En dan bedoel ik niet de kosten van aanschaf en onderhoud van het schip, maar de bijkomende kosten zoals eventuele hotel- of reiskosten, eten, drinken en inschrijfgelden. Laat ieder lid van de bemanning, eventueel naar vermogen, hierin zijn of haar deel bijdragen. Tenslotte is het geen werk, maar ben je allemaal met je hobby bezig.
Taakverdeling
Ook hiervoor zijn een aantal regels om een team zo goed mogelijk te laten functioneren. Uiteraard is het van belang dat ieder lid van de bemanning een taak aan boord heeft die hem ligt en waarbij hij zich prettig voelt. Let er daarbij echter ook op of die taak niet boven of onder zijn of haar capaciteiten ligt.
Is een taak aan boord duidelijk beneden de capaciteit van een bepaald bemanningslid dan zal hij zich gauw gaan vervelen, de concentratie zakt weg en de inzet verslapt.
Gaat de taak daarentegen zijn capaciteiten eigenlijk te boven dan is de kans op stress levensgroot.
Kijk ook naar andere factoren zoals: Is degene die het voordek doet de lichtste aan boord? Kunnen stuurman en navigator het goed met elkaar vinden en hebben zij redelijk eensluidende opvattingen over tactiek en strategie, want zij moeten die samen bepalen.
Geef iemand, zowel aan de wind als voor de wind, die daar de tijd voor heeft de taak om op te ruimen. En dan bedoel ik niet slaapzakken of vaatwerk, maar alle lijnen in de kuip, zodat er bij overstag gaan of spinnaker strijken alles vrijloopt en er niemand over touwen struikelt. Dit steeds weer opruimen van de kuip, organiseren en controleren is van groot belang om te voorkomen dat er op een kritiek moment iets vastloopt of in de knoop draait.
Communicatie
Aan boord wordt er tijdens zeilwedstrijden veel gecommuniceerd. Er wordt informatie doorgegeven, tactiek wordt doorgesproken, commando’s worden gegeven en ideeën worden gelanceerd.
Omdat er tijdens een wedstrijd toch altijd een spanning heerst, zeker op de momenten dat het er om gaat, is de manier waarop dit gebeurd heel belangrijk.
Dingen die op de goede manier worden gezegd worden ervaren als een stimulans, verstoren de concentratie niet en vergroten eventueel het zelfvertrouwen. Dezelfde dingen op de verkeerde manier gezegd hebben precies het tegenovergestelde tot gevolg. Het bovenstaande klinkt misschien wat vergezocht maar dat is het absoluut niet. De manier waarop de communicatie tijdens de wedstrijd verloopt is van het allergrootste belang. Om dit wat duidelijker te maken wil ik er graag wat voorbeelden van geven.
1. Een goede bemanning voorziet zijn stuurman en tacticus van informatie, maar dringt hen geen mening of beslissingen op.
GOED: “Ik heb het idee dat ze boven ons wat hoger lopen over dezelfde boeg als wij, misschien is dit een goed moment om er een klapje naar toe te maken.”
FOUT: “Je moet overstag”. Eventueel gevolgd door: “dit is de foute kant”.
2. Een goede bemanning verstoord de concentratie niet en voorkomt dat de stuurman of tacticus zijn zelfvertrouwen verliest waardoor hij verkeerde beslissingen gaat nemen.
GOED: “Ik heb het idee dat de hoogte goed is maar de snelheid nog niet zo. Zal ik de schoten eens iets losser proberen”?
FOUT: “Het loopt niet, probeer eens wat” of “ze lopen allemaal onder ons door”.
3. Een goede bemanning stimuleert.
GOED: “Er zijn door die laatste windshift drie boten voor ons gekomen. Het had erger kunnen zijn. Die pakken we wel weer”. FOUT: “We kunnen het wel vergeten! Dat was de foute klap, zeker drie boten er voor”. Eventueel gevolgd door het ergste wat er is: “IK ZEI HET NOG!”
Ja als je het leest lach je er misschien om, maar het gebeurt op het water meer dan dat je denkt. In het heetst van de strijd let je er niet altijd op wat je zegt en hoe je het zegt. Realiseer het je daarom voor de wedstrijd al en probeer jezelf er in te trainen.
Het omgekeerde van stuurman naar bemanning geldt natuurlijk net zo hard. Door de verkeerde opmerkingen haal je een bemanning bezig met het trimmen van de spinnaker ook zo uit zijn concentratie. En een genua trimmer kun je ook helemaal gek krijgen door maar steeds te zeggen dat het niet loopt en dat je het idee hebt dat die genua er nog steeds niet goed op staat.
Theorie en de praktijk
Na het lezen van bovenstaande kan je denken: “Dat is allemaal fijn en aardig, maar dat is de theorie. Dat is wel allemaal heel erg een ideaal beeld en daar kom ik in de praktijk nooit aan toe”.
Tot op de dag van vandaag is het met mijn zeilteam wel gelukt om op een dergelijke manier succesvol te zeilen. Natuurlijk moet je dit opbouwen en kost het soms jaren tijd, maar het wedstrijdzeilen wordt er dan wel een stuk leuker op.
Honderd procent ideaal zul je het wedstrijdzeilen nooit kunnen beoefenen want er blijft altijd wel iets te verbeteren. Maar ik denk wel dat je steeds naar die honderd procent moet streven of je nu uiteindelijk twintig procent of negentig procent bereikt. Dat is nu juist een van de vele leuke facetten van deze sport.
Het is niet alleen het plezier dat je er van hebt tijdens de wedstrijd maar ook het plezier dat je er samen van hebt tijdens de voorbereiding, tijdens het organiseren en tijdens het zoeken naar wegen om de diverse onderdelen beter te beheersen en moeilijke manoeuvres te vervolmaken.
Leren wedstrijdzeilen
- Hoe win je zeilwedstrijden?
- Hoe maak je een goede start?
- Het kruisrak
- Het voordewindse rak
- Merktekens ronden
- Regels wedstrijdzeilen
- Protesteren en protest indienen
- Psychologie tijdens het wedstrijdzeilen
- Trainen om zeilwedstrijden te winnen
- Hoe train je een bemanning of zeilteam?
- De ideale cruiser-racer zeilboot of wedstijd zeiljacht kopen
- Voorbereiding en organisatie
- Voeding en zeilkleding tijdens zeilwedstrijden
Administratie tijdens het wedstrijdzeilen
Auteur “Leren wedstrijdzeilen” hoofdstukken en pagina’s: Fred Imhoff
