Voor sommige zeilers is het evident, anderen zouden het liever anders zien, maar zeilen is niet elitair. Niet-zeilers daarentegen hebben daar zo hun eigen gedacht over. Collega’s die stukken meer verdienen dan ik, sjeezen rond in een Audi A6, hebben een kast van een huis in Bonheiden, valse tieten én een buitenverblijf in Frankrijk maar vragen mij, na een blik op onze RepoMan blog, ietwat groen uitgeslagen of ik soms promotie gemaakt heb. We merkten dat ook anderen geconfronteerd worden met dit vooroordeel.
Een artikel in de Knack deed ons besluiten om eens aan een BZ/BP (bekende zeiler/politicus) te vragen of we de zeilsport eventueel kunnen ontdoen van dit stigma. Met andere woorden, is er een manier om de zeilsport te promoten, om ze toegankelijker en populairder te maken? Bruno Tobback (partijvoorzitter sp.a) heeft als kind weinig gezeild. Pas toen Bruno een dochter kreeg is hij samen met zijn vrouw op zoek gegaan naar een sport die ze samen konden beleven. Zo ontstond het idee om te gaan zeilen. Eerst huurden ze een paar keer een zeiljacht. Pas na een paar jaar gingen ze op zoek naar een geschikte boot. Het moest niet groot of luxueus zijn, integendeel het mocht niet te veel kosten want er was toch geen tijd om wekenlang te gaan zeilen.
ClubRacer: Vond je het makkelijk om in de zeilsport binnen te treden? Is de zeilsport toegankelijkheid voor iedereen?
Het is een heel gesloten gemeenschap. Veel Belgen zullen als kind misschien wel een paar keer gezeild hebben maar daarna is het niet evident om de sport terug op te pikken. Zeker niet als je zelf niet investeert in een boot. De zeilers die ik ken doen het van kindsbeen af, via hun ouders of via een club. Ik zie niet zo gemakkelijk nieuwe mensen binnenstromen. Je komt eigenlijk altijd dezelfde tegen. Al moet wel gezegd worden dat ééns je een voetje binnen hebt, deze gemeenschap je wél snel verwelkomt.
ClubRacer: Is die cultuur typisch Belgisch omdat wij geen zeilnatie zijn of is het omdat de overheid te weinig investeert in de zeilsport?
Het is een beetje een “de kip en het ei” verhaal. Enerzijds investeert de overheid wel wat in zeilerij. De reden waarom je aan de Zuidkust van Engeland zeven keer meer betaalt dan bij ons is natuurlijk omdat er voor een groot stuk overheidsmiddelen van de gemeente, de stad of het Vlaams gewest naartoe gaan. Ook in baggerwerken wordt heel wat geld gepompt. Anderzijds hebben we het sportief aspect. Dàt is een ander verhaal, daar wordt niet zo veel in geïnvesteerd. Dat ligt aan de cultuur. Als je in pakweg Leuven zegt dat je een zeiler bent wordt er eens raar gekeken. Sportzeilen, wedstrijdzeilen, het zit gewoon niet in de Vlaamse cultuur.
ClubRacer: Is er iets wat de overheid of de sportbonden kunnen doen om de zeilsport wat populairder te maken? Is er bijvoorbeeld geen probleem met de de doorstroming van de kleinzeilerij naar wedstrijdzeilen met jachten?
Er wordt te weinig geïnvesteerd in jeugdzeilen of in Olympische klassen. Kijk naar Evi Van Acker. Ze staat aan de wereldtop en toch zijn er weinig toekomstmogelijkheden. Op een bepaald moment stopt haar carrière. Ze kan moeilijk tot haar 70 jaar in een Laser gaan zitten. Het is in België dan niet eenvoudig om opgevangen te worden zodat je de kans krijgt om je kennis en competenties door te geven. Langs de andere kant zijn er geen duizenden jeugdzeilertjes die zitten te wachten op een selectie om Olympisch zeilkampioen te worden. Dat is nu eenmaal niet de jeugddroom van de doorsnee Vlaamse jongere. Die wordt liever voetballer of wielrenner. Het is een beetje een vicieuze cirkel. Wat jachtzeilerij betreft ligt het nog veel moeilijker. Iemand moet een investering doen in een boot én in de stukken die onvermijdelijk worden gemaakt als je aan wedstrijdenzeilen gaat doen want anders is het al helemaal niet meer leuk natuurlijk.
ClubRacer: We hebben de berekening gemaakt, een modaal gezin met twee kinderen geeft ongeveer € 5000/ jaar uit aan reizen. Als je dat vergelijkt met jouw boot, en hoe jij de sport beoefent, geef jij dan meer of minder uit?
Als ik mijn eigen werkuren niet reken (wat je trouwens nooit mag doen als je een zeilboot hebt) én in de veronderstelling dat ik het kan verkopen zonder gigantisch verlies, kost mijn boot mij nog niet de helft van dat bedrag. Omdat mijn boot 2,30 meter breed is en 6 meter op de waterlijn is het niet zo gigantisch duur. Bedenk echter wel dat je elkaar heel graag moet zien als je samen tijd wil doorbrengen op zo’n beperkte ruimte. Ik heb de berekening zelf ook al gemaakt. Met twee kinderen elk jaar het vliegtuig nemen is duurder dan een bootje hebben aan aan de kust. Maar er is natuurlijk een grote maar. Wil je wat modern comfort dan ben je heel wat meer kwijt dan € 5000. Goedkoop wordt het nooit, maar op reis gaan met een vliegtuig is dat ook niet.
ClubRacer: Hoe komt het toch dat er telkens weer met zo veel afgunst gekeken wordt naar mensen met een zeilboot of mensen die de zeilsport beoefenen in vergelijking met een caravan of Mobil Home?
Als ik vertel hoe we op veertien dagen tijd nat, koud en triest net de Oostkust van Engeland gehaald hebben dan valt het wel mee met die afgunst. Veel mensen hebben geen flauw benul van wat zeilen eigenlijk inhoudt. Luxe jachten aan de Middellandse zee met dames in bikini op het voordek, dàt is het beeld dat mensen ervan hebben, daar verkoop je nu eenmaal boten mee. We zijn een kleine, beperkte markt en voor de meeste mensen is dit een ver van hun bed show.
ClubRacer: We lezen in het artikel van An Peuteman in de Knack op 16 september: ‘Het is nog niet erg genoeg dat onze partijvoorzitter in de krant met zijn boot uitpakt. Hij vindt het ook nog eens nodig om te benadrukken dat het maar een kleintje is’, zegt een socialistisch burgemeester. ‘Die boot is verdorie groter dan sommige kamerwoningen waar hele gezinnen in wonen.’ Hoe sta je tegenover dat soort kritiek?
Quod non. (dat is niet waar) Mijn vloeroppervlak is 3 vierkante meter en dat is ruim gemeten. Als ze waren komen kijken dan hadden ze de realiteit wel gezien. En aangezien niemand is komen kijken neem ik aan dat het hen puur om de kritiek te doen was. Ik trek mij dat niet aan. Ik zit al 19 jaar in de politiek, ik heb niets te verbergen. Het is geen geheim dat ik zeil. En wat de zeilers zelf betreft, als ze mijn boot zien is het al snel meewarig: “Is dàt uwen boot? Gij liever dan ik”
ClubRacer: Wat kan je de minister van sport aanbevelen om de zeilsport toegankelijker te maken en dan vooral met betrekking tot de doorstroming van de kleinzeilerij naar kajuitzeilen om ervoor te zorgen dat mensen blijven zeilen?
Dat is moeilijk. Eigenlijk stopt wat de minister van sport kan doen op het moment dat iemand uit de kleinzeilerij stapt. Dan is het namelijk niet meer écht sport. Op een paar uitzonderingen na ken ik heel weinig mensen in dit land die dat kajuitzeilen echt als sport blijven doen. Bert Bosseyns, Michel Kleinjans,… er zijn niet zo gek veel Vlamingen die zoiets doen. Je moet wel zoveel mogelijk mensen toegang trachten te geven tot dat zeilen. Je moet ze de kans geven om gepassioneerd te geraken door die zeilsport. Daarna stopt het dan voor een minister van sport. Het feit dat iemand verkiest om zijn vakantie door te brengen op de latten, op een zeilboot of op Ibiza, daar heb je als minister geen vat op. Misschien zijn er nog wel mogelijkheden om een aantal wedstrijden op de Noordzee wat bekender te maken maar dan nog zijn het in grote mate clubs en privéorganisaties . Bovendien is het niet omdat een minister van sport daar opeens reclame voor maakt dat iedereen plots zegt: “weetewa, dat zeilen, dat moeten we maar eens gaan doen.” Er is gewoon weinig draagvlak al zijn er wel een aantal stappen mogelijk. Samenwerking met clubs, met BLOSO. Een kleine vloot boten aankopen die gevaren kunnen worden met een beperkte crew van 4 à 5 man, wat voor clubs nog betaalbaar is, zou de zeilsport kunnen promoten.
ClubRacer: Hoe kan de zeilcommunity beter ondersteund worden? Er is het Waals zeilverbond (FFYB), het Vlaams zeilverbond (VYF), het overkoepelende zeilverbond (KBYV), dat de belangen van de beide landsdelen moet behartigen. We hebben er totaal geen idee van hoe de budgetten verdeeld worden. Zie je daar een mogelijkheid tot verbetering?
Ik heb daar ook geen zicht op maar als men het zeilen wil populariseren zie ik daar toch ruimte voor verbetering. Als je ziet hoeveel respons er verkregen wordt met een Olympische topper als Evi. We hebben nu twee generaties topzeilers na elkaar in de kleinzeilerij met Sebbe Godfroid en Evi Van Acker. Als je daarrond iets kan bouwen. Als je kan laten zien dat dit een sport is die bereikbaar is voor iedereen, waarbij je eigenlijk niet veel meer nodig hebt dan een “plastieken bak” met een zeil op. Als je kan vertellen dat je met veel inzet en veel tijd een Evi Van Acker of een Sebbe Godefroid kan worden. Als je kan vertellen dat iedereen strijdt met gelijke wapens. Als er een Sebbe en een Evi zijn om die boodschap uit te dragen. Dan is er toch veel mogelijk? Hou die mensen bij, doe iets met die kennis. De VYF is nu bezig met een talentgroep rond Evi, ik vind dat een geweldig initiatief. Als daar mensen uitkomen die veelbelovend zijn is dat een goede zaak voor de zeilsport. Op die manier kan je aantonen dat zeilen een sport is zoals een andere. Atletiek is ook niet iets wat miljoenen Vlamingen doen maar waar iedereen wel een duidelijk beeld van heeft. Zo maak je de sport toegankelijk. Je kan op heel veel plaatsen in België leren optimist zeilen. Men zou, zoals dat bij het tennis gebeurd is, de echte succesverhalen en de grote talenten moeten gebruiken als een stofzuiger om nieuw talent aan te trekken.
ClubRacer: Is er geen probleem met communicatie? In Nederland krijgen we binnen het kwartier een persbericht als er iets belangrijk gebeurt… Als Evi Van Acker een prestatie neerzet en we gaan niet zelf op haar Facebook pagina kijken, dan weten we niets. Of ze moet zelf iets organiseren. We hebben toch een hele structuur die de watersporter zou moeten bedienen en toch gebeurt dat niet. Wiens verantwoordelijkheid is dat?
Dat is een goede vraag, Dat gebeurt eigenlijk inderdaad niet zo gestructureerd als zou moeten. Die mensen zijn daar niet full-time, professioneel mee bezig. Dat heeft met centen te maken. In Nederland wordt in die kernploeg heel wat geld gestoken, men is daar beroepsmatig mee bezig. Op die manier heb je toegang tot efficiënte communicatiekanalen. Er zitten daar mensen die betaald worden om niets anders dan dàt te doen. Ik ben het er wel mee eens dat, professioneel of niet, het niet zo moeilijk is om promo te maken rond de zeilsport, zeker rond zo’n uithangbord als Evi Van Acker. Volgens mij is dat de enige manier om de zeilsport zichtbaarder, toegankelijker en bekender te maken. Er moeten dringend zeilhelden gecreëerd worden.
ClubRacer: Een slotvraag, wat is je eerstvolgende wedstrijd?
De Antwerp Race volgende week met de Bolderik, the usual suspect.
ClubRacer: Tot dan en veel succes.
Interview en tekst door Kat (Kathleen Rutten) en Ice (Eddy Lekens)
Foto © ClubRacer
