Zondagmiddag 26 februari 2023 was het eindelijk zo ver. Dan ging in Kaapstad de langverwachte, derde etappe van The Ocean Race 2023 van start. De vijf IMOCA 60-teams lijnden om 13.15 uur Nederlandse tijd op voor 12.750 uitdagende, nautische mijlen (23.613 km) naar het Braziliaanse Itajaí. Dit wordt de langste etappe ooit in de geschiedenis van deze prestigieuze oceaanrace (voorheen Volvo Ocean Race). Voor de enige Nederlandse deelnemer, Musto ambassadrice Rosalin Kuiper (Zoetermeer) van Team Malizia, wordt het haar vuurdoop in de beruchte Zuidelijke Oceaan.
Daarover zegt Kuiper:
“Deze etappe is voor mij het grote onbekende. We hebben een stukje in de Zuidelijke Oceaan gevaren, maar niet meer dan dat. Ik weet niet goed wat me te wachten staat. De afstand is twee keer zo lang als het langste dat ik ooit op zee heb gezeten. Zo ver zuidelijk heb ik nog nooit gezeild. Ik weet ook niet hoeveel we gaan foilen, hoe hoog de golven zullen zijn en hoe koud het precies zal worden. Maar ik heb wel veel vertrouwen in het team, de boot en in mezelf. Ik heb zoiets van laten we maar gaan en het ondervinden.”
Dat vertrouwen put de Zoetermeerse uit de eerste twee etappes. Over de laatste van Kaapverdië naar Kaapstad zegt ze:
“We hebben zoveel ups en downs gehad. Vooral de eerste tien dagen lagen we achter en moesten we hard pushen. Ik heb de boot en het team in verschillende condities gezien. We zijn blijven groeien als team. Als ik naar ons proces kijk, naar wat we hebben geleerd, is dat echt gigantisch. De vierde plek is geen afspiegeling van hoe we de etappe hebben gevaren, maar dat hoort erbij. We hebben genoeg potentie om betere resultaten te varen tijdens de rest van de race. Daarbij neem ik het positieve van de race tot nu toe mee. Dat we altijd bleven pushen. Ook al lagen we lang achter of hadden we gelazer met de foils of ging er weer wat kapot, we bleven mentaal heel sterk. De vibe bleef goed. Elke wacht gingen we in als zijnde een nieuwe uitdaging met nieuwe kansen. Dat hebben we tot voorbij de finishlijn volgehouden. We hebben nooit ons hoofd laten zakken.”
De Zuidelijke Oceaan
Op weg naar Itajaí rondt de vloot drie kapen: allereerst Kaap de Goede Hoop dicht bij het zuidelijkste punt van Afrika, dan Kaap Leeuwin op het meest zuidwesterlijke punt van Australië en ten slotte de gevreesde Kaap Hoorn. Het grootste deel van deze etappe speelt zich af op de Zuidelijke Oceaan, die bekendstaat om de aaneenschakeling van depressies, ijzige temperaturen, hoge golven en ijsbergen. De ‘furious fifties’ en ‘screaming sixties’ verwijzen naar de zone 50 tot 60 graden zuid en zuidelijker, waar gemiddeld de sterkste wind ter wereld waait. Het zuidelijk halfrond is een grote band zee zonder obstakels, waar enkel Kaap Hoorn uitsteekt. Als op het zuidelijk halfrond een depressie ontstaat, wordt die opgenomen in de stroming rondom Antarctica en die is dus ongestoord. Zo’n storm raast door totdat de energie op is, waarna de volgende depressie zich al aandient. Teams zullen proberen om zich voor zo’n depressie te positioneren en zo lang mogelijk op die storm oostwaarts richting Kaap Hoorn te blijven ‘rijden’. De IMOCA 60’s bereiken zulke hoge snelheden, dat de geringste aanvaring met een stukje ijs al grote gevolgen kan hebben. Daarom stelt het racecomité een virtuele exclusion zone in, waar de boten noordelijk van moeten blijven.
De immense en extreme Zuidelijke Oceaan brengt de nodige gevaren met zich mee. Op de vraag hoe ze hiermee omgaat, antwoordt Kuiper: “Het gevaar speelt zeker mee in mijn hoofd. We zitten zo ver afgezonderd van de buitenwereld. Je weet gewoon dat eventuele hulp heel ver weg is. De enigen die kunnen helpen, zijn de mensen op je eigen boot of je tegenstanders. Daarmee moet je bewust omgaan. Alles wat ik zelf doe, heb ik in de hand en daar heb ik vertrouwen in. Ik ben best voorzichtig. Wat niet moet gebeuren, is dat bijvoorbeeld de mast of de kiel eraf valt. Of dat je een dusdanig gat in de romp krijgt, dat de boot zinkt. Als zoiets op de Zuidelijke Oceaan gebeurt, waar het water maar een paar graden is, zijn dat risico’s die je niet zelf in de hand hebt. Natuurlijk moet je de dagelijkse checks uitvoeren en ervoor zorgen dat je de schade voor blijft, maar er kan altijd iets onvoorziens gebeuren. Die risico’s kan ik niet inschatten en dat is best spannend. Ik probeer me te focussen op de dingen die ik wel kan controleren. Ik kan alleen veranderen wat ik zelf doe.”
Het vertrek
“Ik kijk erg naar zondag uit om weer naar mijn veilige plek – de boot – te gaan”, aldus Kuiper. “Toen we in Kaapstad van boord gingen, voelde ik me een beetje verloren. Alsof ik uit mijn huis was gezet door de walploeg, die aan het opruimen was. Ik heb veel zin om terug te gaan naar mijn ‘huisje’ om daar mijn eigen spullen neer te leggen op de plek waar ze horen en de routine in te gaan van vier uur op en vier uur af. Het leven op zee is lastig, maar ook overzichtelijk. Je hoeft over niets anders dan zeilen na te denken. Je zit in een gigantische bubbel. Dat besef ik me nu helemaal in Kaapstad. Ik stapte van een miljoenenboot af en ik maakte me druk over oorsuizen en over de trim. Maar ik zag hier mensen aan de kant van de weg liggen, die vergingen van de honger. Wat een contrast, zo onwerkelijk. Het voelt een beetje alsof ik mijn kop in het zand steek voor de dingen die hier zijn, zoals de armoede. Daarmee ga ik in de toekomst ongetwijfeld iets doen. Het grijpt me aan om me te beseffen hoe ver je verwijderd bent van de normale wereld als je op zee zit.”
Voorbeschouwing eerste dagen
Voor de start op zondag luidt de voorspelling van een 15-20 knopen zuidenwind. Daarbij zal de bries in het startgebied nogal schommelen door de plaatselijke geografie en de wind die van de kust komt. De vloot wacht al snel een eerste, grote beslissing. Op het keuzemenu staat de route dicht bij de kust op weg naar Kaap de Goede Hoop, of verder naar het zuiden – of zelfs zuidwesten – op jacht naar meer wind en de eerste westenwinden die de vijf IMOCA’s naar het oosten richting Australië zullen voeren. In de eerste fase van deze derde etappe draait het erom zo snel mogelijk naar het zuiden te komen om daar de sterke westenwinden op te pikken, die in de Zuidelijke Oceaan rond de bodem van de wereld waaien.
Team Malizia van schipper Boris Herrmann staat na twee etappes vierde in het voorlopige klassement, dat wordt aangevoerd door het Zwitserse Team Holcim – PRB van schipper Kevin Escoffier. Herrmann stapt zondag weer als schipper aan boord, nadat hij de tweede etappe miste vanwege de behandeling van zijn brand. Die liep hij aan boord op tijdens de etappe naar Kaapverdië.
De derde etappe duurt naar verwachting 34 dagen. De race is te volgen via www.theoceanrace.com.
Tekst: Diana Bogaards
Foto: Antoine Auriol
