Het Open Noordzee Kampioenschap (ONZK), ooit een populaire reeks zeilwedstrijden langs de Belgische kust, bevindt zich op een kantelpunt. Jarenlange problemen met lage opkomsten, gebrekkige communicatie en spanningen tussen de organiserende jachtclubs hebben het kampioenschap in zwaar weer gebracht. Recent werd aangekondigd dat de koepelorganisatie ONZK stopt met haar huidige formule en dat Wind en Watersport Vlaanderen (WWSV) op zoek gaat naar nieuwe initiatieven. De vraag is nu: kan het ONZK gered worden, of kijken we naar het einde van een tijdperk?
Wedstrijden afgelast, opkomst dramatisch
In de afgelopen maanden werden zowel de Light Vessel Race als de Shielmartin Race afgelast door een gebrek aan inschrijvingen. De ooit populaire zeilwedstrijden zagen slechts een handvol deelnemers, en zelfs de Challenge Van de Velde Regatta in Nieuwpoort telde op 16 augustus maar zes boten aan de start.
De opkomstproblemen lijken niet op zichzelf te staan. Verschillende wedstrijden binnen het kampioenschap kregen nauwelijks promotie, wat resulteerde in teleurstellende opkomsten en weinig media-aandacht. Dat de ONZK-website bovendien al maanden onbereikbaar is vanwege veiligheidsproblemen, maakt het plaatje er niet rooskleuriger op.
Spanningen tussen jachtclubs
Naast de lage opkomsten, groeit de onvrede binnen de Belgische jachtclubs. Jan Gabriel, voorzitter van het ONZK, plantte in 2025 een nieuw evenement in Oostende tijdens hetzelfde weekend als de gevestigde Delen Regatta, georganiseerd door de Koninklijke Yachtclub Nieuwpoort (KYCN). Dit eenzijdige besluit heeft de verhoudingen tussen de clubs verder onder druk gezet, waarbij KYCN overweegt heeft om uit het ONZK te stappen. Dit zou een zware klap zijn geweest voor het kampioenschap, gezien KYCN een belangrijke speler is aan de kust. Ondertussen lijken deze plooien te zijn gladgestreken, ze organiseren samen de Open Belgian Sailing Week in 2025, wat volgens de berichtgeving van Wind en Watersport Vlaanderen (WWSV) het ‘Cowes Week aan de Noordzee’ moet worden.
Nieuwe initiatieven, oude problemen?
Met de aankondiging dat de koepelorganisatie ONZK stopt met haar huidige vorm, komt Wind en Watersport Vlaanderen met de belofte om nieuwe initiatieven te lanceren. De Vlaamse zeilfederatie wil met de clubs samenwerken om een breed aanbod te ontwikkelen voor verschillende soorten zeilers.
Het succes van deze hervorming is echter allesbehalve zeker. Het huidige seizoensklassement heeft duidelijk zijn aantrekkingskracht verloren, en communicatieproblemen blijven een terugkerend thema. Bovendien, zonder nauwere samenwerking tussen de organiserende clubs en betere promotie naar de zeilers toe, dreigt ook deze nieuwe poging te stranden.
Kan het ONZK overleven?
De toekomst van het ONZK lijkt aan een zijden draadje te hangen. Als prominente clubs zoals KYCN hun vertrouwen verliezen in de organisatie en eerder dreigden uit te stappen, staat het hele kampioenschap op losse schroeven. Bovendien hebben zeilers de afgelopen jaren steeds minder vertrouwen gekregen in de manier waarop het ONZK georganiseerd wordt.
Gebrekkige communicatie, een website die niet werkt, en weinig inspanningen om nieuwe deelnemers aan te trekken zijn slechts enkele van de problemen. Als het ONZK haar positie als vooraanstaand zeilkampioenschap in België wil behouden, zijn snelle en doeltreffende maatregelen noodzakelijk.
Op zoek naar oplossingen
De enige manier waarop het ONZK en andere zeezeilwedstrijden überhaupt kunnen overleven, is door een grondige herziening van hun structuur en aanpak. Deelnemers moeten worden behandeld als klanten, wat betekent dat hun feedback serieus genomen moet worden.
Wind en Watersport Vlaanderen zou er goed aan doen om te leren van succesvolle zeilcompetities in buurlanden zoals Nederland, Frankrijk, Italië en Spanje, waar jachtclubs samenwerken en regatta’s professioneel georganiseerd worden.
Een tweede belangrijk punt is dat zeilevenementen toegankelijker moeten worden, met extra aandacht voor beginnende zeilers. Alleen door te luisteren naar de behoeften van de zeilers kan het ONZK, in welke vorm of onder welke naam dan ook, nieuw leven worden ingeblazen.
Kan hulp vanuit Nederland het tij keren?
De komende maanden zullen cruciaal zijn voor de toekomst van het ONZK. Op de Dag van het Wedstrijdzeilen in Nederland, georganiseerd door de Noordzee Club op 23 november, hopen Co-Voorzitter Jan Gabriel (RNSYC), Luc Geirnaert (WWSV), penningmeester Jonas Vandenbossche en bestuurders Dirk Sledsens, Brita Van Rossum en Nick Willems nieuwe ideeën te kunnen opdoen om het tij te keren.
De deelname van de Belgische Zarafa, die kans maakt om de Nederlandse Verbondsbezem te winnen, biedt een lichtpuntje in een verder sombere situatie.
Toch blijft de vraag of deze initiatieven voldoende zullen zijn om het ONZK te redden, of dat het kampioenschap voorgoed van de zeilkalender zal verdwijnen.